|
M.Ö. Önemli Tarihler
|
|
|
M.Ö.4241
|
Olayların kesin olarak tarihlendiği ilk yıl. Bunu olanaklı kılan Mısır takvimi olmuştur
|
|
M.Ö. c. 2630
|
İmhotep, Mısır Firavunu Coser'e hekimbaşı olur.
|
|
M.Ö. c. 1000
|
Çinlilerin gökbilim alanında bildikleriyle ilgili ilk kayıtlar.
|
|
M.Ö. c.
|
700 Eski bir Hint tıp metni olan Ayurueda'nın ilk derlenişi.
|
|
MÖ. c. 600
|
Miletoslu Thales, doğada olup bitenler için ussal açıklamalar bulmaya çalışır.
|
|
M.Ö. 551.
|
Çinli filozof Konfüçyüs doğar
|
|
M.Ö. c. 500
|
Pythagoras, evrende sayıların ve uyumun gizemli önemini irdeler.
|
|
M.Ö. c. 450
|
Daha sonra büyük bir doktor olacak olan Hippokrates, Kos (İstanköy) adasında doğar.
|
|
M.Ö. 399
|
Yunanlı filozofların en önemlilerinden Sokrates'in ölümü.
|
|
M.Ö. 387
|
Filozof Platon, Atina'da Akademia'yı kurar
|
|
M.Ö. c. 335
|
Aristoteles, doğa tarihiyle ve evrenin yapısıyla ilgili önemli bilimsel kitaplar kaleme alır.
|
|
M.Ö.287
|
Matematikçi ve mucit Arkhimedes doğar.
|
|
M.S. Önemli Tarihler
|
|
|
150
|
Ptolemaios, yıldızlarla gezegenlerin hareketleri hakkındaki Almagest'i yazar.
|
|
161
|
Yunanlı anatomici Galenos, daha sonra ünlü bir doktor olacağı Roma'ya yerleşir.
|
|
c. 600.
|
Orta Amerika'da Maya uygarlığı gelişir
|
|
813.
|
Bağdat'ta gökbilim okulu kurulur
|
|
c. 854 oğar.
|
Arap simyacı Ebubekir Razi (Rhazes) d
|
|
965
|
Optik konusundaki çalışmalarıyla ünlü Arap fizikçi İbnülheysem (Alhazen) doğar.
|
|
1253
|
Matematik ve bilim dersleri veren Robert Grosseteste'in ölümü.
|
|
1264
|
Aquinolu Thomas, Hıristiyan düşüncesini Aristoteles'in öğretisiyle uzlaştırır.
|
|
1267
|
Roger Bacon, geleneksel Hıristiyan eğitimine karşı çıkar.
|
|
1452.
|
Mucit ve sanatçı Leonardo da Vinci doğar
|
|
1527.
|
Paracelsus, Basel Üniversitesi'nde profesör olur
|
|
1543
|
Copernicus, gezegenlerin Dünya'nın etrafında değil, Güneş'in etrafında döndüğünü ortaya atan kuramını yayımlar. Andreas Vesalius, insan anatomisiyle ilgili yeni bir elkitabı çıkarır.
|
|
1551
|
Conrad von Gesner, hayvan krallığıyla ilgili dev incelemesini yayımlamaya başlar.
|
|
1574
|
Tycho Brahe, gökyüzünü gözlemek için Hven adasında bir gözlemevi kurar.
|
|
1596.
|
Matematikçi ve filozof Rene Descartes doğar
|
|
1610
|
Galileo Galilei, teleskop kullanarak yaptığı gökbilimsel keşifleri konu alan Yıldızların Habercisi'ni yayımlar.
|
|
1616.
|
William Harvey, kan dolaşımı konusunda dersler verir
|
|
1618
|
Johannes Kepler, gezegenlerin Güneş'in çevresinde çizdikleri elips biçimindeki yörüngeleri betimleyen yasaları yayımlar.
|
|
1627
|
Francis Bacon'un, bilimin toplum içindeki önemli rolüyle ilgili etkili düşünceler içeren Yeni Atlantis'inin yayımlanışı.
|
|
1632
|
Galileo, lki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog'u yayımlar.
|
|
1642
|
Galileo ölür. Isaac Newton doğar
|
|
1644
|
Descartes'ın en önemli bilimsel çalışması Felsefenin İlkeleri'nin yayımlanışı.
|
|
1661
|
Robert Boyle, Kuşkucu Kimyager başlıklı kitabında, maddenin minik yuvarlardan oluştuğunu ileri sürer.
|
|
1662.
|
Londra'da Kraliyet Derneği kurulur
|
|
1665
|
Robert Hooke'un, mikroskop yardımıyla çizilmiş ayrıntılı çizimler içeren Micrographia'sının yayımlanışı.
|
|
1666
|
Paris'te, Academie Royale des Science kurulur
|
|
1682
|
Edmond Halley, daha sonra kendi adıyla anılacak bir kuyrukluyıldızın yörüngesini çizip betimler.
|
|
1687
|
Newton'un, evrensel çekim yasalarını formülleştirdiği Principia başlıklı kitabının yayımlanışı.
|
|
1703
|
Newton, Kraliyet Derneği'nin başkanlığına getirilir ve 1727'de ölümüne dek bu görevde kalır.
|
|
1704
|
Newton, mercekler ve ışık hakkındaki, Optik başlıklı kitabını yayımlar. John Ray, 17 000 bitkiyi içeren sınıflandırmasını tamamlar
|
|
1705
|
Francis Hauksbee, vakumlubir küreyi sürterek anlık, parlak elektrik ışıkları elde eder.
|
|
1729.
|
Stephen Gray, elektriği büyük uzaklıklara iletir
|
|
1745
|
Elektrik depolayan bir alet olan Leiden şişesinin bulunuşu.
|
|
1748
|
Georges de Buffon, 36 cilt tutan, doğa tarihi incelemesini tamamlar.
|
|
1752
|
Benjamin Franklin, yıldırımın elektrikten kaynaklandığını gösterir.
|
|
1753
|
Carl Linnaeus, yeni, ikiterimli bitki sınıflandırma sistemini yayımlar.
|
|
1756
|
Joseph Black, kimyasal maddelerin ısıtılmasıyla elde edilebilen "sabit hava"yı bulur.
|
|
1774
|
Joseph Priestley, bugün bizim oksijen olarak bildiğimiz gazı ayrıştırır ve ona "flojistonlu hava" adını verir.
|
|
1775
|
Abraham Werner, Freiberg'te bir madencilik okulu kurar ve yavaş yavaş, yerbilimsel değişmeyle ilgili "Neptün" kuramını geliştirir.
|
|
1779
|
Antoine Lavoisier, "flojistonlu hava"nın varlığını kanıtlar ve ona yeni bir ad vererek "oksijen" der.
|
|
1787
|
Caroline Herschel, gökbilime yaptığı katkılardan dolayı sarayın takdirini kazanır.
|
|
1789
|
Lavoisier'nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Kimyasal Adlandırma Yöntemi'nin yayımlanışı.
|
|
1791
|
Luigi Galvani, kurbağalarla yaptığı elektrik deneylerinin sonuçlarını yayımlar.
|
|
1795
|
James Hutton'ın kitabı Yer Kuramı, Kitab-ı Mukaddes'te yaradılış konusunda söylenenleri sorgular. Yerbilimsel değişikliklerin, Kitab-ı Mukaddes'te söylenenlerin tersine, milyonlarca yılda meydana geldiğini ileri sürer.
|
|
1796
|
Edward Jenner, bir çocuğu çiçek hastalığına karşı aşılar. 1799 Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını yapar
|
|
1808
|
John Dalton'un kitabı Yeni Kiınya Felsefesi Sisteıni, atom kuramı hakkında önemli ve yeni fikirler ortaya atar.
|
|
1809
|
Jean de Lamarck, canlı varlıklardaki değişmeyle ilgili açıklamasını yayımlar. Bu açıklamada, sonradan kazanılmış özelliklerin kalıtsal olarak aktarılabileceğini ileri sürer.
|
|
1820
|
Hans Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki yarattığını gösterir.
|
|
1824
|
Justus von Liebig, Almanya'da, Gissen'de kendi araştırma laboratuvarını kurar.
|
|
1831
|
Charles Lyell, Londra King's College'da profesörlüğe atanır. Charles Darwin, HMS Beagle ile yolculuğuna başlar. Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan elektrik akımı elde eder.
|
|
1843
|
Ada Lovelace matematik çalışmasını yayımlar.
|
|
1858
|
Alfred Wallace'ın doğal seçilim hakkındaki elyazmaları Darwin'in eline ulaşır.
|
|
1859
|
Darwin, evrim kuramlarını içeren, Türlerin Kökeai'ni yayımlar.
|
|
1867
|
Joseph Lister, antiseptikler kullanılarak mikrop kapmaların azaltılabileceğini gösterir.
|
|
1868
|
Gregor Mendel, bezelye bitkileriyle yaptığı, modern genetik kuramının temellerini oluşturan araştırmalarını bitirir.
|
|
1869
|
Dimitriy Mendeleyev, Periyodik Çizelge'yi hazırlar.
|
|
1871
|
Darwin, evrim konusundaki ikinci kitabı lnsanıa Türeyişi'ni yayımlar
|
|
1872
|
James Maxwel, Faraday'ın elektrik kuramlarını sayıya dökmek için cebir denklemleri kullanır.
|
|
1882.
|
Robert Koch, kolera virüsünü bulur
|
|
1885
|
Louis Pasteur, bir dizi aşı yaparak, kuduz bir köpek tarafından ısırılmış bir çocuğun yaşamını kurtarır.
|
|
1886
|
Heinrich Hertz, radyo dalgalarının varlığını gözler önüne seren araştırmalarına başlar.
|
|
1888
|
Sophia Krukovsky, Prix Bordin'i kazanır
|
|
1895
|
Wilhelm Röntgen, X-ışınlarını bulur.
|
|
1896
|
Antoine Becquerel, uranyumun radyoaktif olduğunu bulur.
|
|
1900
|
1905 Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı da içinde olmak üzere, üç bilimsel yazı yayımlar.Max Planck "kuantumlanan enerji" fikrini ortaya
|
|
1910
|
Thomas Morgan'ın sirkesinekleriyle yaptığı deneyler, Mendel'in kalıtımla ilgili düşüncelerini doğrular.
|
|
1911
|
Marie Curie, radyoaktiflik konusunda kendi başına yaptığı çalışmalardan dolayı Nobel Ödülü alır; böylece de bu ödülü iki kez alan ilk kişi olur. Ernest Rutherford, atomun merkezinde bir çekirdek olduğunu gösterir.
|
|
1913
|
Niels Bohr, hidrojen atomu için yeni bir model önerir
|
|
1915
|
Alfred Wegener, kıta kayması kuramını yayımlar.
|
|
1919
|
Einstein, Genel Görelilik konusundaki yazısını yayımlar.
|
|
1923
|
Edwin Hubble, bizimkinin ötesindeki gökadaların varlığını kanıtlar.
|
|
1927
|
Georges Lemaître, evrenin sürekli genişlediği düşüncesini ortaya atar.
|
|
1928
|
Bugün penisilin dediğimiz bir oluşumun bakterileri öldürmesi Alexander Fleming'in dikkatini çeker.
|
|
1929
|
Hubble, gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterir. Bu da Büyük Patlama kuramına temel oluşturur.
|
|
1948
|
Hermann Bondi ve Thomas Gold evrenle ilgili Durağan Durum kuramını ortaya atar.
|
|
1953
|
Francis Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfeder.
|
|
1963
|
Yerbilimsel deneyler Wegener'in düşüncelerini doğrular ve levha tektoniği kuramı yerleşir.
|
|
1964
|
Robert Wilson ile Arno Penzias uzayda radyo parazitleri saptarlar. Bunların, Büyük Patlama'nın yankısı olduğu düşünülür.
|
|
|
|
|
|
|
|
Kaynak: Arkhimedes'ten Einstein'a Bilim Adamları, Tubitak Popüler Bilim Kitapları
|
